Moeten we een expert zijn om een standpunt over vaccinatie in te nemen?

Voelt u zich bezorgd door de heropleving van de antivaccinatiebeweging en infectieziekten waarvan werd gedacht dat ze verdwenen waren? Dit artikel zal u misschien interesseren.

Twee Australische onderzoeksters van het Murdoch Children’s Research Institute hebben gekeken naar de rol die iedereen op zijn niveau kan spelen in het vaccindebat. In hun artikel gepubliceerd op Theconversation.com, geven ze hun bevindingen mee: iedereen kan een influencer worden op het gebied van vaccinatie, in zijn eigen netwerk, mits enige basiskennis, enkele communicatietechnieken op basis van feitelijke informatie, en vooral de menselijke kwaliteiten van luisteren en empathie. Sterker nog: u zal waarschijnlijk meer invloed hebben op mensen die aarzelen dan welke deskundige ook in het vakgebied, omdat gedrag meestal wordt gevormd onder invloed van de normen van een groep. Het onderwerp vaccinatie polariseert. Uzelf positioneren als expert of te abrupt communiceren, heeft geen positief effect, integendeel.

Niet iedereen bestempelen als anti vaccinatie 

Ten eerste is het niet omdat u uw kind (nog) niet hebt gevaccineerd dat u tegen vaccinatie bent. Het kan zijn dat u wordt geconfronteerd met een ongeïnformeerde persoon, iemand die, bij twijfels, de vaccinatie heeft uitgesteld; of iemand die gewoon geen toegang kreeg tot de vaccinatie.

Kies uw gesprekspartners

Ten tweede is het onwaarschijnlijk dat u erin zult slagen iemand te overtuigen die de vaccinatie met grote overtuiging afwijst. Mensen die zichzelf vragen stellen of die twijfelen staan meer open voor dialoog. De waarschijnlijkheid dat u een positief gesprek kunt hebben dat uiteindelijk zal helpen om naar een vaccinatie toe te werken, is belangrijker.

Hoe u communiceert is even belangrijk als wat u zegt

Frontaal ingaan tegen overtuigingen kan een averechts effect hebben. Een agressieve of moralistische toon is niet alleen ineffectief, het werkt ook contraproductief. Een open, constructieve, respectvolle dialoog met iemand die u vertrouwt, zal waarschijnlijk een terughoudende ouder aanmoedigen om te vaccineren.

Luisteren is effectiever dan feiten alleen

Enkel feiten vermelden is onvoldoende. Evenmin argumenten tegenspreken. Vraag uw gesprekspartner wat hem dwars zit en luister! De oorsprong van zijn bezorgdheid kan bijvoorbeeld verband houden met veiligheid, effectiviteit of de bijwerkingen. De persoon voor u aarzelt misschien, maar niemand wilt dat zijn kind (of andere kinderen) ziek worden! Toon empathie en begrip voor zijn bezorgdheid, zeg dat u de bezorgdheid, welke zijn oorsprong misschien heeft in een eigen ervaring of vanuit de omgeving is opgevangen, begrijpt. Dit laat toe een vertrouwensband op te bouwen die nuttig zal zijn in het vervolg van de discussie.

Deel informatie en ervaringen

Door te luisteren, kan men de bezorgdheden identificeren. Deel informatie die deze zorgen of twijfels verhelpen. Leg uit wat u weet, verwijzend naar betrouwbare bronnen. Deel ook uw eigen ervaringen want verhalen hebben vaak meer impact dan feiten. Vertel bijvoorbeeld over die ene kinderarts die tijdens de vaccinatie al zingend de aandacht van uw kinderen afleidde. Vermeld de ziekte van een naaste die had vermeden kunnen worden met een vaccinatie. Dit zal impact hebben want het betreft een concreet geval. Verhalen laten sporen achter in het geheugen.

Word een vertrouwenspersoon

Als u aarzelt over iets, gaat u toch ook op zoek naar opinies of praat u met anderen, voordat u een beslissing neemt en actie onderneemt? De persoon voor u waarschijnlijk hetzelfde doen. Zonder oordeel te vellen, wordt u een vertrouwenspersoon, iemand aan wie vragen gesteld kunnen worden bij twijfels. Als hij/zij zich beoordeeld voelt, zal uw contactpersoon minder geneigd zijn om vaccinatie met u te bespreken. Als uw eerste gesprek daarentegen vertrouwen gaf omdat u luisterde zal u als een vertrouwenspersoon beschouwd worden. De beslissing hoeft niet per se onmiddellijk te zijn: het gaat erom dat deze beslissing doordacht is en wordt gemaakt door de persoon zelf.

Een openbaar debat aangaan

Geconfronteerd met een persoon die volledig gekant is tegen vaccinatie, zullen deze communicatietechnieken niet werken. Maar in het geval van een groepsdiscussie, is uw publiek niet de persoon die tegen vaccinatie is, maar het publiek dat het debat bijwoont. Dit publiek omvat mogelijk mensen die aarzelen. Als u denkt dat u genoeg kennis hebt, durf dan het debat aan te gaan om de persoon het gesprek niet te laten monopoliseren en meer twijfel te zaaien. De argumenten die worden gebruikt door de ‘antivaxers’ zijn samenzweringen, valse experts, selectief of niet-representatief bewijsmateriaal of onmogelijke verwachtingen (zoals het bereiken van 100% veiligheid bijvoorbeeld). Het correct identificeren van het argument en het op een systematische manier corrigeren van de inhoud, op basis van betrouwbare bronnen, is effectief. Minder zelfzeker? Niets weerhoudt u  ervan het debat gewoon te observeren en het dan terzijde te bespreken. 

Iedereen kan helpen de stroom van valse informatie op alle gebieden tegen te gaan

Sinds ons ziekenhuis een duidelijke stelling innam over vaccinatie, hebben talrijke personen met ons contact opgenomen en hun wens uitgedrukt om zich te informeren en deel te nemen. Deze week zullen we hen aan het woord laten op onze blog www.huderf30.be, ter gelegenheid van de Europese Vaccinatie Week.


Actie ondernemen

Waar kunt u betrouwbare informatiebronnen op internet vinden?

Aarzel niet om vaccinatie met uw huisarts of kinderarts te bespreken!

Alle blogs over vaccinatie vind u op https://www.huderf30.be/nl/tag/vaccinatie/