Vaccin tegen tetanus
Tetanus is een ernstige infectie van het centrale zenuwstelsel en veroorzaakt pijnlijke spiercontracties. In 20 tot 30 % van de gevallen kan deze infectie fatale gevolgen hebben. Maar in tegenstelling tot de andere aandoeningen die door vaccinatie kunnen worden vermeden, is tetanus niet besmettelijk (wordt dus niet overgedragen).
Clostridium tetani, de bacterie die verantwoordelijk is voor tetanus
De bacterie Clostridium tetani is aanwezig in de grond en in de uitwerpselen van dieren. Ze produceert een gevaarlijke toxine, die in het lichaam het centrale zenuwstelsel aantast en een typisch ziektebeeld uitlokt. Dat begint met een contractie van de spieren die verantwoordelijk zijn voor het kauwen (trismus), waarna ook andere spiergroepen volgen en de contracties zich algemeen uitbreiden. Die spasmen zijn bijzonder pijnlijk. Een contractie van de luchtwegspieren kan leiden tot verstikking. De behandeling wordt gebaseerd op een drieledige aanpak:
- Een antibioticum om de bacterie uit het lichaam te verwijderen en de aanmaak van toxines te verhinderen;
- Een serum met antistoffen om de werking van de toxines teniet te doen;
- Een zogenaamde ‘ondersteunende’ behandeling met pijnstillers en anesthetica (curare, …).
Ondanks deze behandeling kan tetanus onomkeerbare letsels veroorzaken aan het zenuwstelsel, met motorische problemen, paralysie en een hoog sterftecijfer als gevolg.
Hoe wordt deze niet-besmettelijke ziekte overgedragen?
De bacterie dringt in het lichaam via een bres in de huidbarrière (wonde, beet, splinter, doorn, …). “De wonde kan zeer klein zijn, zelfs nauwelijks zichtbaar”, verklaart Sarah Jourdain, infectiologisch pediater bij de Ziekenhuizen Iris Zuid. “Zodra de bacterie in het lichaam aanwezig is, scheidt ze toxine af en zal de ziekte zich ontwikkelen.”
Volstaat het niet om de wonde te reinigen?
Het is altijd belangrijk om een wonde te desinfecteren, maar de bacterie Clostridium tetani is overal ter wereld aanwezig in de grond en in de darmen van planteneters zoals paarden. Aangezien de bacterie alomtegenwoordig is en een wonde mogelijk over het hoofd kan worden gezien, voorkomt het ontsmetten van wonden niet altijd dat de bacterie in het lichaam dringt.
Een immuniserend vaccin
Wie tetanus heeft, wordt niet immuun voor de aandoening en kan ze dus opnieuw oplopen. Het vaccin biedt bescherming gedurende een tiental jaar. Daarom moet deze vaccinatie worden herhaald om beschermd te blijven.
Tetanus is een ernstige infectie van het centrale zenuwstelsel en veroorzaakt pijnlijke spiercontracties. In 20 tot 30 % van de gevallen kan deze infectie fatale gevolgen hebben. Maar in tegenstelling tot de andere aandoeningen die door vaccinatie kunnen worden vermeden, is tetanus niet besmettelijk (wordt dus niet overgedragen).
Clostridium tetani, de bacterie die verantwoordelijk is voor tetanus
De bacterie Clostridium tetani is aanwezig in de grond en in de uitwerpselen van dieren. Ze produceert een gevaarlijke toxine, die in het lichaam het centrale zenuwstelsel aantast en een typisch ziektebeeld uitlokt. Dat begint met een contractie van de spieren die verantwoordelijk zijn voor het kauwen (trismus), waarna ook andere spiergroepen volgen en de contracties zich algemeen uitbreiden. Die spasmen zijn bijzonder pijnlijk. Een contractie van de luchtwegspieren kan leiden tot verstikking. De behandeling wordt gebaseerd op een drieledige aanpak:
- Een antibioticum om de bacterie uit het lichaam te verwijderen en de aanmaak van toxines te verhinderen;
- Een serum met antistoffen om de werking van de toxines teniet te doen;
- Een zogenaamde ‘ondersteunende’ behandeling met pijnstillers en anesthetica (curare, …).
Ondanks deze behandeling kan tetanus onomkeerbare letsels veroorzaken aan het zenuwstelsel, met motorische problemen, paralysie en een hoog sterftecijfer als gevolg.
Hoe wordt deze niet-besmettelijke ziekte overgedragen?
De bacterie dringt in het lichaam via een bres in de huidbarrière (wonde, beet, splinter, doorn, …). “De wonde kan zeer klein zijn, zelfs nauwelijks zichtbaar”, verklaart Sarah Jourdain, infectiologisch pediater bij de Ziekenhuizen Iris Zuid. “Zodra de bacterie in het lichaam aanwezig is, scheidt ze toxine af en zal de ziekte zich ontwikkelen.”
Volstaat het niet om de wonde te reinigen?
Het is altijd belangrijk om een wonde te desinfecteren, maar de bacterie Clostridium tetani is overal ter wereld aanwezig in de grond en in de darmen van planteneters zoals paarden. Aangezien de bacterie alomtegenwoordig is en een wonde mogelijk over het hoofd kan worden gezien, voorkomt het ontsmetten van wonden niet altijd dat de bacterie in het lichaam dringt.
Een immuniserend vaccin
Wie tetanus heeft, wordt niet immuun voor de aandoening en kan ze dus opnieuw oplopen. Het vaccin biedt bescherming gedurende een tiental jaar. Daarom moet deze vaccinatie worden herhaald om beschermd te blijven.
Het aanbevolen vaccinatieschema voor het vaccin tegen tetanus is als volgt: de eerste dosis op 2 maanden, de tweede dosis op 3 maanden, de derde dosis op 4 maanden en de laatste dosis op 15 maanden. De eerste herhaling gebeurt op de leeftijd van 5-6 jaar en daarna om de tien jaar.
Waarom baby’s vaccineren?
Wanneer kinderen de wereld beginnen te verkennen, beseffen ze nog niet dat de grond waarmee ze spelen, gevaarlijk kan zijn. Een wonde komt vaak in contact met grond, en soms ongemerkt. Het is belangrijk om het vaccinatieschema te volgen, zodat kinderen zo vroeg mogelijk beschermd zijn. Vaccinatie is een doeltreffende manier van preventie, die kinderen wapent tegen ziekten.
